Kategori: Makaleler

Yayla balı mı, çiçek balı mı? Balın özünde hakikat arayışı Bir filozof için bal, yalnızca tatlı bir gıda değil, varlığın, bilginin ve iyiliğin metaforudur. Yayla balı mı, çiçek balı mı? sorusu, ilk bakışta bir damak tercihi gibi görünse de, derininde etik, epistemoloji ve ontoloji sorularını barındırır. Çünkü bal, insanla doğa arasındaki kadim sözleşmenin bir ürünüdür: Arı, doğanın saf bilgeliğini toplar; insan, o bilgeliği anlamaya çalışır. Bu yüzden sorunun özü aslında şudur: “Doğal olanla ideal olan arasında nerede duruyoruz?” Epistemolojik Perspektif: Bilgi, Tat ve Algı Bilgi, tat gibidir; duyularla başlar, akılla derinleşir. Çiçek balı çeşitlilikten beslenir: her çiçeğin poleni, kokusu, rengi…

Kastamonu Hangi Soydan Gelir? Tek Soy Masalını Bırakıp Gerçeğe Bakalım Peşin hükmümü en başta söyleyeyim: “Kastamonu hangi soydan gelir?” sorusu kulağa masum gelse de, tek bir soy arayan bakış açısı bu kentin asıl gücünü ıskalıyor. Kastamonu, bir “soy çizgisi” değil, binlerce yıl boyunca üst üste birikmiş insan katmanlarının canlı arşivi. Bu yazıda, ezberleri sarsan bir yerden bakacağız: verinin gösterdiği çoğulluğu, insan hikâyelerinin fısıldadığı detaylarla birleştirip tek-soy anlatısını sorgulayacağız. Kısa Cevap: Kastamonu Tek Bir Soydan Gelmez Kastamonu’nun kökeni tek ilmekle örülmedi. Antik Paflagonya halkları, Hitit ve Frig etkileri, Helenistik–Roma–Bizans katmanı, Selçuklu ve beylikler dönemindeki Oğuz/Türkmen göçleri, Osmanlı yüzyıllarının çok dinli/çok etnisiteli…

Kast Ne Demek 4. Sınıf? Bilimsel Merakı Uyandıran Basit Bir Anlatım Giriş: “Kast”ı Duyunca Aklına Ne Geliyor? Bir kelime bazen iki, hatta üç farklı anlama gelebilir. “Kast” da tam böyle bir kelime. Günlük konuşmada “bunu bilerek yaptım” derken kullandığımız kast (niyet) anlamı var; bir de sosyal bilgilerde karşımıza çıkan kast (toplumsal sınıf sistemi) anlamı. Üstelik, “kas” (vücudumuzdaki kaslar) kelimesiyle ses benzerliği yüzünden kolayca karışabiliyor. Bu yazıda 4. sınıf seviyesinde anlaşılır bir dille “kast”ın ne olduğunu, iki temel anlamını ve neden önemli olduğunu, bilimin penceresinden ama herkesin okuyabileceği bir sadelikte ele alacağız. “Kast”ın En Yaygın Anlamı: Niyet, Yani Bilerek Yapma Tanım…

Seyyid Nesimi Hurûfî Mi? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Ekonomik Seçimler ve Sınırlı Kaynaklar: Bir Ekonomistin Bakışı Ekonomi, kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, bireylerin ve toplumların bu kaynakları nasıl kullandıkları ile ilgilenir. Her karar, bir tercihtir ve her tercih, bir fırsat maliyetine sahiptir. İnsanlar, seçim yaparken genellikle mevcut kaynakları en verimli şekilde kullanmak isterler. Bu düşünce, sadece ekonomik meselelerde değil, aynı zamanda tarihsel, kültürel ve toplumsal olayların analizinde de geçerlidir. Bu yazıda, Seyyid Nesimi’nin Hurûfî olup olmadığı sorusunu ele alırken, kararlar, toplumsal dinamikler ve refah arasındaki ilişkiyi bir ekonomi perspektifinden inceleyeceğiz. Hurûfilik, özellikle mistik ve metafizik düşüncelerle şekillenen bir inanç sistemiyken,…

Seyfi Dursunoğlu Mal Varlığı Ne Kadar? Edebiyatın Gücüyle Bir Analiz Edebiyat, insanın içsel dünyasını dışa vurduğu, kelimelerle yarattığı evrenin izlerini taşıyan bir yolculuktur. Bir yazar, bir kelimeyi seçerken, bir karakteri inşa ederken, sadece gerçekleri değil, aynı zamanda duyguları, çatışmaları ve toplumun derinliklerine gömülmüş anlamları da ortaya koyar. Ancak bazen, edebiyat sadece içsel dünyaların değil, aynı zamanda dışsal varlıkların da bir yansımasıdır. Seyfi Dursunoğlu’nun mal varlığı, onun hayattan aldığı payı, toplumdaki yerini ve yaşamı nasıl şekillendirdiğini düşünmemize olanak tanır. Bu yazıda, Dursunoğlu’nun mal varlığını edebi bir bakış açısıyla ele alacağız ve bu konuyu derinlemesine inceleyeceğiz. Edebiyatın Derinliklerine Daldığında, Mal Varlığı Ne…

Kargocu Ne Yapar? Günümüzün Görünmez Kahramanlarının Hikâyesi Sabah kapınız çalındığında yüzünüzde beliren o küçük gülümseme vardır ya… Kimi zaman beklediğiniz kitap gelir, kimi zaman sevdiğinizin hazırladığı sürpriz. O anın sessiz kahramanı, çoğu zaman adını bilmediğimiz kargocudur. Ben de bu yazıda, merakla takip eden ve paylaşmayı seven biri olarak, “kargocu ne yapar?” sorusunu verilerle ve gerçek insan hikâyeleriyle anlatmak istedim. Çünkü bir paketin A noktasından B noktasına gitmesi, göründüğünden çok daha fazla emek, koordinasyon ve teknoloji gerektirir. “Son Kilometre”nin Nabzı: Kargocunun Gününe Kısa Bir Yolculuk Bir kargocunun mesaisi genellikle gün doğmadan başlar. Dağıtım merkezinde barkodları okunan paketler rafa dizilir, bölgelere göre…

Osmanlı’da Hoca Ne Demek? Felsefi Bir Yaklaşım Filozof Bakış Açısıyla Hoca Kavramı Düşünce dünyasında pek çok kavram, yalnızca kullanılan anlamlarıyla değil, aynı zamanda taşıdığı derinlikli alt metinlerle de önemli bir yer edinir. Osmanlı’da “hoca” kelimesi de böyle bir kavramdır. Bu basit görünen terim, aslında çok daha derin felsefi tartışmalar ve kavrayışlar için kapılar aralar. Hoca kelimesi, çoğu zaman sadece bir öğretmen ya da din adamı olarak algılansa da, felsefi bir bakış açısıyla ele alındığında, insanın bilgiye ve bilgelik arayışına dair çok katmanlı anlamlar içerir. İnsanın doğruyu ve yanlışı ayırt etme gücü, etik sorular ve ontolojik gerçekliklere dair derinlikli bir bakış…

Mezar Taşında Ne Yazar? Antropolojik Bir Bakışla Kültürel Kimlik ve Ritüeller Bir antropolog olarak, kültürlerin çeşitliliğini keşfetmek ve toplumların geçmişe dair izlerini nasıl taşıdığını anlamak her zaman büyüleyici olmuştur. İnsanlar tarih boyunca ölüleri nasıl anmış, onları nasıl onurlandırmış ve mezarlarına hangi mesajları yazmışlardır? Bu sorular, bizi kültürlerin derinliklerine, ritüellere, sembollere ve kimliklere götürür. Bugün, mezar taşlarında ne yazdığını ve bunun ne anlama geldiğini antropolojik bir açıdan inceleyeceğiz. Her kültür, ölülerine saygı gösterirken kendi kimliklerini, toplumsal yapısını ve değerlerini nasıl yansıtmaktadır? İşte bu sorunun peşinden gidecek ve mezar taşlarının kültürel anlamını anlamaya çalışacağız. Mezar Taşlarının Kültürel ve Dini Sembolleri Mezar taşları,…

Japonca ve Dilin İnsan Psikolojisi Üzerindeki Etkisi Bir psikolog olarak, insan davranışlarını anlamak ve çözümlemek her zaman ilginç bir yolculuk olmuştur. Dil, sadece iletişimin bir aracı değil, aynı zamanda zihinsel dünyamızın derinliklerine dair güçlü bir ipucudur. Japonca’nın hangi dil ailesine ait olduğunu araştırmak, sıradan bir dilbilimsel meraktan çok daha fazlasını barındırıyor. İnsanların dil aracılığıyla dünyayı nasıl algıladıkları, anlamlar yaratma süreçleri ve toplum içindeki sosyal rollerini nasıl şekillendirdikleri üzerine düşündüğümüzde, Japonca’nın psikolojik açıdan incelenmesi oldukça ilginç bir perspektif sunar. Hadi bu yolculuğa birlikte çıkalım. Japonca: Dil Ailesinin Sırları Japonca, Japon Dili Ailesi‘ne mensup bir dildir. Yani, Japonca, Hint-Avrupa ailesine ya da…

Karabaş Otu Kaç Yaşında Kullanılır? Bitkisel Bir Sorunun Sosyal Yansımaları 🌿 Bitkisel çözümler üzerine konuşurken genellikle “kaç yaşında kullanılır?” sorusu teknik bir detay gibi görünür. Oysa bu soru, sağlığın sadece biyolojik değil, toplumsal, kültürel ve hatta adaletle ilgili bir mesele olduğunu da bize hatırlatır. Çünkü yaş dediğimiz şey, yalnızca bir rakam değil; erişim, bilgi ve eşitlik gibi çok daha derin meselelerle iç içedir. Gelin, karabaş otunun yaşa bağlı kullanımını sadece bir sağlık konusu olarak değil, toplumsal cinsiyet ve sosyal adalet merceğinden birlikte inceleyelim. 🌱 Doğa Herkese Ait: Ama Erişim de Eşit mi? Bitkisel tedaviler çağlar boyunca insanlığın ortak mirası oldu.…